اخبار روزانه - ۱۴ ژانویه ۲۰۲۵

فرستاده رئیس‌جمهور آمریکا ترامپ در خاورمیانه "استیو ویتکاف"، با نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو در میان تلاش برای آتش‌بس غزه دیدار کرد؛ پس‌از این دیدار، یک هیئت اسرائیلی برای گفت‌وگو درباره گروگان‌ها عازم قطر شد (Reuters)

"دیوید لامی" وزیر امور خارجه بریتانیا، با اشاره به تجاوز مستمر روسیه گفت رئیس‌جمهور آمریکا ترامپ حق دارد که از ناتو درخواست افزایش هزینه‌های نظامی کند (AP)

نماینده رئیس‌جمهور ترامپ در اوکراین "کیت کلوگ" می‌گوید دنیا باید «فشار حداکثری» را بر ایران برای تبدیل‌شدن به کشوری دموکراتیک‌تر بازگرداند (Reuters)

آمریکا ۵۲.۸ میلیون دلار از دارایی‌های توقیف‌شده را که به پرونده فساد وزیر نفت سابق نیجریه مرتبط است، به نیجریه باز می‌گرداند تا برنامه‌های برق‌رسانی و عدالت روستایی را تامین کند (AP)

اندونزی و ژاپن در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با رئیس‌جمهور اندونزی "پرابوا سوبیانتو" و نخست‌وزیر ژاپن "شیگرو ایشیبا" وعده روابط دفاعی و اقتصادی عمیق‌تر را دادند (AP)

نخست‌وزیر گرینلند "موت اگده"، آماده مذاکره با رئیس‌جمهور آمریکا ترامپ، دربارۀ آینده جزیره، به دنبال علاقه آمریکا به گرفتن گرینلند است. (Reuters)

دادستان رئیس‌جمهور ترامپ،"جک اسمیت"، پس‌از بسته شدن هر دو پرونده جنایی علیه رئیس‌جمهور ترامپ پس‌از پیروزی در انتخابات از وزارت دادگستری استعفا داد (BBC)

«پیروزی بر قانون»: مجری فاکس نیوز "شان هانیتی"، رئیس‌جمهور دونالد ترامپ را به‌دلیل غلبه بر چالش‌های حقوقی مخالفان سیاسی تحسین کرد، چون قاضی نیویورک آزادی بی‌قیدوشرط رئیس‌جمهور را صادر کرد (Fox News)

تحلیل: رئیس‌جمهور ترامپ می‌تواند در حکم خود تجدیدنظر کند - و در نتیجه اتهامات غیرقانونی و با انگیزه سیاسی علیه خودش را از سوابقش پاک کند - با استدلال درباره مصونیت رئیس‌جمهور، استناد به اشتباهات محاکمه‌ای و به چالش کشیدن قابل‌قبول بودن شواهد در دادگاه تجدیدنظر پس‌از اینکه حکم نهایی شود (Fox News)

دولت آمریکا از شکایت ضد انحصاری میلیاردر فناوری ایلان ماسک علیه شرکت‌های "اوپن‌ای‌ای" و مایکروسافت حمایت کرد به اتهام انحصار بازار هوش مصنوعی با استناد به دکترین‌های حقوقی دربارۀ اقدامات ضدرقابتی و درگیری‌هایی که اعضای هیئت‌مدیره دارند (Reuters)

"اویغور"هایی که بیش از یک دهه پیش در تایلند بازداشت شده‌اند می‌گویند که در چین با اخراج و آزار و شکنجه روبرو هستند و درخواست عمومی برای ماندن در تایلند برای امنیت می‌کنند (AP)

هند ۱۵ مورد HMPV[متاپنوموویروس انسانی] را در هفت شهر بزرگ گزارش داد چنان‌که وزیر بهداشت هشدار داد علائم ویروس شبیه کووید ۱۹ است (Zee News)

بالی [اندونزی] غربالگری بهداشتی برای مسافران چینی و مالزیایی به‌دلیل نگرانی‌های شیوع HMPV [متاپنوموویروس انسانی] را اجرا می‌کند که نیاز به مجوز سلامت (سوابق اخیر سفر و وضعیت سلامتی) سه روز قبل از ورود دارد (The Jakarta Post)

بیمارستان‌های بریتانیا تحت تأثیر بحران آنفولانزای زمستانی قرار گرفته‌اند و بیماران در میان کمبود شدید کارکنان با انتظار ۵۰ ساعته در راهروها مواجه هستند (Daily Mail)

ویکتوریا [استرالیا] پدر "استفان باند" برای زندگی تقلا می‌کند پس‌از اینکه به اولین موردِ آنسفالیت ژاپنی در این ایالت در سه سال اخیر به دلیل نیش پشه در نزدیکی رودخانه موری مبتلا شد (۷News)

لس‌آنجلس: هواپیماها آب و مواد بازدارنده آتش را برای مهار گسترش آتش "پلیسادس" به سمت شرق رها ‌کردند چنان‌که آتش‌سوزی روی زمین در میان هشدارهای باد با سرعت ۱۱۰ کیلومتر در ساعت شدت گرفته است (Reuters)

رهبر جدید سوریه، احمد الشراع، با نخست‌وزیر موقت لبنان شریف میقاتی، در دمشق [سوریه] ملاقات کرد و در اولین دیدار نخست‌وزیر لبنان پس‌از ۱۵ سال بر تقویت مرزها تمرکز کرد (Reuters)

آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس: صدها حیوان در پناهگاه "جامعه انسانی پسدینا" و پناهگاه "اسب‌های سواری اِل‌اِی" ارائه مراقبت‌های پزشکی و پیوند مجدد حیوانات خانگی با خانواده‌ها ارائه می‌دهند (Reuters)

آمریکا: کالیفرنیایی‌ها برای تخلیه هزاران حیوان خانگی تلاش می‌کنند، پناهگاه‌هایی که مردم برای نجات سگ‌ها، گربه‌ها، اسب‌ها و حتی خوک‌ها از شعله‌های آتش می‌جنگند (AP)

محققان در توکیو [ژاپن] AI [سیستم هوش مصنوعی] را برای تشخیص سریع مرکز زلزله توسعه دادند که حاشیه خطا از ۲۰ به تنها چند کیلومتر کاهش می‌دهد و دقت هشدار سونامی برای گسل "تورو" بهبود می‌بخشد (The Japan Times)

شرکت آمریکایی Rictor از موتورسیکلت پرنده برقی Skyrider X1 رونمایی کرد که می تواند با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت به مدت ۴۰ دقیقه حرکت کند و هدف آن جلوگیری از ترافیک است و نمونه اولیه آن در سال ۲۰۲۶ به پرواز در می آید (VnExpress)

سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای آلمانی Aldi بزرگترین مجموعه "وگانئوری" [ژانویه وگان] خود را با جایگزین‌های تخم‌مرغ وگان، بسته وعدهٔ غذا و جایگزین‌های گوشت راه‌اندازی می‌کند (Vegan Food & Living)

متحدان غربی متعهد شدند ۲ میلیارد دلار کمک نظامی بیشتری به اوکراین بدهند و رئیس‌جمهور اوکراین زلنسکی با نخست‌وزیر ایتالیا "ملونی" دیدار کرد تا دربارۀ مسائل دفاعی صحبت کند (Thanh Niên)

ژاپن تحریم‌ها علیه روسیه را گسترش داد و دارایی‌های ۴۴ نهاد و شخص را مسدود کرد و صادرات به ۵۳ سازمان از جمله ۲۲ نهاد روسی و ۱۸ نهاد چینی را ممنوع کرد (VTV. vn)

وزارت خزانه‌داری آمریکا بزرگترین تحریم‌های انرژی را علیه روسیه اعمال کرد و۱۸۳ نفتکش و شرکت‌های بزرگ را هدف قرار می‌دهد تا درآمد روسیه را به میزان میلیاردها در ماه کاهش دهد (HTV)

پوتین آماده است با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا «بدون قیدوشرط» دیدار کند، چرا که روسیه از گفتگو برای رسیدگی به تنش‌های دوجانبه استقبال می‌کند (VTV24)

کامبوج پس‌از مرگ ناشی از آنفولانزای پرندگان H5N1 هشدار صادر کرد چرا که مردی ۲۸ساله در کامپونگ سم پس‌از خوردن یک مرغ بیمار، شدیداً بیمار شد. وزارت بهداشت درحال بررسی تماس‌های اوست، زیرا کشور از سال ۲۰۰۳ تاکنون ۷۳ مورد را گزارش کرده است (Thanh Niên)

بیمارستان‌های کره جنوبی تحت‌تأثیر بدترین شیوع آنفولانزا از سال ۲۰۱۶ هستند، درحالی‌که کووید-۱۹ نیز دوباره درحال افزایش است و دولت به مردم توصیه می‌کند که از ماسک استفاده کنند (Báo Tuổi Trẻ)

مطالعه‌ای جهانی نشان می‌دهد که نوشیدنی‌های قندی باعث ۳۴۰ هزار مرگ ناشی از دیابت و بیماری‌های قلبی می‌شوند که تأثیر آن در آفریقا و آمریکای لاتین به‌سرعت درحال افزایش است (VTV24)

آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا [آمریکا] ویرانی به بار می‌آورند: آتش‌سوزی پالیسیدز باعث تخلیه ساکنان در درۀ سن فرناندو شد چرا ‌که شمار قربانیان افزایش یافته و تخریب بی‌سابقه‌ای مشابه بمب هسته‌ای رخ داده است، و برخی خانه‌ها چند روز پس‌از آتش‌سوزی اولیه شعله‌ور می‌شوند (KTLA5; NBC; ABC; CBC; VietNamNet)

تجزیه‌وتحلیل: آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس [کالیفرنیا، آمریکا]، دو روز پس‌از آن رخ داد که هالیوود در مراسم گلدن گلوب ۲۰۲۵ خدا را به سخره گرفت. ساکنان مذهبی ضمن دعا برای قربانیان و آسیب‌دیدگان، معتقدند که آتش‌سوزی‌ها نوعی قضاوت الهی است (Living Water)

آمریکا وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در کالیفرنیا را اعلام می‌کند تا به مسائل بهداشتی مرتبط با آتش‌سوزی، ازجمله شرایط ریوی، تحریک، و PTSD [اختلال استرس پس‌از سانحه] در آتش‌نشانان و قربانیان رسیدگی کند (Tuổi Trẻ)

معجزه در لس‌آنجلس درحالی رخ داد که موزه "گتی ویلا" از آتش‌سوزی ویرانگر جان سالم به در ‌برد، درختان و گیاهان سوختند اما کارکنان و مجموعۀ هنری ارزشمند در امان ماندند (DAN VIET NEWSPAPER)

آمریکا: به نظر میرسد یک شی مرموز از میان آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس درحال پرواز است، و باعث گمانه‌زنی درباره یوفوها [اشیاء پرنده ناشناس] در میان میلیون‌ها بینندۀ اینترنتی شده است (Báo Tiền Phong News)

تحلیل: خسارات آتش‌سوزی لس‌آنجلس [ال‌ای] را می‌توان با کارکنان و تجهیزات بیشتر، زیرساخت‌های به‌روز و پیشگیری دقیق‌تر از منابع شناخته‌شدۀ آتش‌سوزی به حداقل رساند. کریستین کاولی، رئیس آتش‌نشانی لس‌آنجلس به کاهش بودجه و منابع ناکافی اشاره می‌کند، این درحالی است که رئیس‌جمهور ترامپ رهبریِ شکست‌خوردۀ فرماندار نیوسام را انتقاد میکند و خواستار استعفای او شده است (The Hill)

ساکنان لس‌آنجلس از فرماندار نیوسام [دموکرات]، شهردار باس [دموکرات] و واکنش مقامات محلی به آتش‌سوزی جنگل خشمگین هستند، با اشاره به آمادگی ناکافی، تخلیه دیرهنگام و کمبود حمایت آتش‌نشانی در محله‌های آسیب‌دیده، ده‌ها هزار نفر طومارهایی را امضا کردند تا خواستار برکناری «فوری» فرماندار و شهردار شوند (VnExpress)

۱۵ مشکل بزرگ زیست‌محیطی سال ۲۰۲۵: ۱) گرم‌شدن زمین ناشی از سوخت‌های فسیلی؛ ۲) وابستگی به سوخت‌های فسیلی؛ ۳) ضایعات موادغذایی؛ ۴) از دست‌دادن تنوع زیستی؛ ۵) آلودگی پلاستیکی؛ ۶) جنگل‌زدایی؛ ۷) آلودگی هوا؛ ۸) ذوب یخ و بالاآمدن سطح دریا؛ ۹) اسیدی‌شدن اقیانوس؛ ۱۰) دامپروری به‌ویژه پرورش دام و ماهی؛ ۱۱) تخریب خاک; ۱۲) امنیت غذایی و آب؛ ۱۳) ضایعات سریع مد و نساجی؛ ۱۴) صنعت ماهیگیری; ۱۵) استخراج کبالت (VietNamNet)

شرکت "میدبار" مستقر در اردن، "ایرفارم" را معرفی می‌کند که یک سیستم متحرک و خیلی کارآمد در مصرف آب است همراه با ماژول‌های خود بادشونده که در عرض نیم روز نصب می‌شوند. ٪۹۰ آب کمتری نسبت به هیدروپونیک مصرف می‌کند، مصرف کود را تا ٪۶۰ کاهش می‌دهد و آفت‌کش‌ها را از بین می‌برد و راه‌حلی برای کشاورزی در مناطق کم‌آب و شهری ارائه می‌دهد (VnExpress)

"دیده‌بان سازمانی اروپا" هشدار می‌دهد که شرکت‌های بزرگ فناوری تعیین‌کنندۀ که شرکت‌های بزرگ فناوری تعیین‌کنندۀ ##استانداردهای هوش‌مصنوعی اتحادیه اروپا- استانداردهای هوش‌مصنوعی اتحادیه اروپا- ٪۵۵ از کرسی‌های کمیته فنی مشترک را در مقابل ٪۹ برای جامعه مدنی در اختیار دارند، و خواستار نمایندگی عادلانه‌تر برای محافظت از حقوق شهروندان و حریم خصوصی است (Euronews)

بیش از ۱۰۰ هزار نفر در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو از ابتدای سال ۲۰۲۵ آواره شده‌اند، طبق گفتۀ سازمان ملل این تعداد به ۲.۸ میلیون نفری که قبلاً در استان کیوو شمالی آواره شده بودند افزوده می‌شود (AP)

مطالعات دولت آمریکا تایید می‌کند که کارکنان مرغداری و دامپروری خوک در آمریکا با خطرات بیشتری برای سلامتی روبرو هستند، به‌طوری که ٪۸۱ از کارکنان مرغداری و ٪۴۶ از کارکنان دامپروری خوک در معرض خطر بالای اختلالات اسکلتی عضلانی هستند (Reuters)

«ما درست مثل ماهی ها هستیم: آب نباشد، زندگی نیست»: تالاب‌های تاریخی عراق به‌دلیل خشکسالی و پروژه‌های سدسازی در معرض انقراض هستند، این امر تهدیدی برای عرب‌های تالاب و دیگر جوامع باستانی است (The Telegraph)

تغییرات اقلیمی بحران سلامت روان را تشدید می‌کند، زیرا بلایای طبیعی شدت می‌یابند و جمعیت‌های آسیب‌پذیر با افزایش اضطراب، افسردگی و آسیب‌های روانی روبرو می‌شوند. به مشاوران و متخصصان سلامت روان. توصیه می‌شود که آگاهی خود را نسبت به تغییرات اقلیمی افزایش دهند تا بتوانند بهتر به مراجعان خود خدمت کنند – و از سلامت روان خود نیز محافظت نمایند (American Counseling Association)

کریکت استرالیا با اختلالاتی ناشی از شرایط آب‌وهوایی شدید مواجه شده است، ##زیرا شرایط غیرقابل پیش‌بینی مشارکت در ورزش و ثبات مالی را در سراسر کشور تهدید می‌کند (Financial Review)

گزارشی نشان می‌دهد که گرمایش جهانی عامل مرگ گسترده مرجان‌ها در شمال‌شرقی برزیل در سال ۲۰۲۴ بوده است – دومین حادثه بزرگ سفیدشدگی مرجان‌ها در این منطقه طی پنج سال گذشته (Carta Campinas)

اردن با خشکسالی بی‌سابقه‌ای مواجه است که ۶۳ گونه گل وحشی و بسیاری از گونه‌های دیگر را با خطر انقراض روبرو کرده است، زیرا این منطقه طولانی‌ترین دوره خشکی در ۱۰۰ سال گذشته را تجربه می‌کند (Arabia Weather)

فلوریدا [آمریکا] مبلغ ۶.۱ میلیون دلار برای ساخت گذرگاه‌های بزرگراهی حیات وحش سرمایه‌گذاری می‌کند تا از پلنگ‌های در معرض خطر انقراض محافظت کند، زیرا تعداد مرگ‌ومیر این گونه‌ها در سال ۲۰۲۴ به رکوردی نزدیک شده و ۳۶ مورد فوت از حدود ۲۰۰ فرد باقی‌مانده گزارش شده (Fox 4 News)

ایالت هاریانا [هند] مطالعه‌ای درباره تأثیرات تغییرات اقلیمی بر مهاجرت پرندگان آغاز کرده است. این مطالعه از طریق سرشماری پرندگان در پارک ملی سلطان‌پور انجام می‌شود و هدف آن مقابله با تهدیدهایی مانند از دست رفتن زیستگاه و آلودگی است (The Times of India)

نیویورک [آمریکا] قانون "بودجۀ فوق‌العاده تغییرات اقلیمی" را امضا کرده است که بر اساس آن شرکتهای سوخت فسیلی سالانه ۳ میلیارد دلار تا سال ۲۰۵۰ برای انتشار گازهای گلخانه‌ای از ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ پرداخت خواهند کرد. این بودجه برای ارتقای زیرساخت‌های ایالتی به منظور سازگاری با تغییرات اقلیمی استفاده می‌شود و تمرکز اصلی آن بر جوامع محروم و آسیب‌پذیر در برابر تغییرات اقلیمی است (Green Queen)

استارباکس ژاپن نی‌های گیاهی قابل‌تجزیه را از ۲۳ ژانویه در ۳۲ فروشگاه استان اوکیناوا معرفی می‌کند و از مارس ۲۰۲۵ در تمامی فروشگاه‌ها عرضه خواهد شد. این اقدام با هدف کاهش زباله و انتشار گازهای گلخانه‌ای به نصف تا سال ۲۰۳۰ انجام می‌شود (Kyodo News)

دانشمندان دو فرآیند نادیده‌گرفته‌شده در اقیانوس را که برای ذخیره‌سازی کربن حیاتی هستند، آشکار کردند: جذب [فرآیند جذب مواد معدنی کربن] و تغییر مولکولی [تبدیل مولکول‌های کوچک و واکنش‌پذیر به مولکول‌های بزرگ‌تر و کمتر واکنش‌پذیر]. این کشف دیدگاه‌های جدیدی درباره راهبردهای کاهش تغییرات اقلیمی ارائه می‌دهد (Phys.org)

مجمع ایالتی نیویورک [آمریکا] قانون "پینات" را برای حفاظت از حیوانات پناهگاهی معرفی کرده است. این قانون الزام می‌کند که پیش از اتانازی حیوانات توقیف‌شده، ۷۲ ساعت صبر شود و به پناهگاه‌ها حق درخواست تجدیدنظر اضطراری داده می‌شود. این اقدام در پاسخ به مرگ غم‌انگیز سنجاب محبوب و مشهور، "پینات"، توسط دولت در سال ۲۰۲۴ انجام شده است (NHES)

یک نظرسنجی در آمریکا نشان داد که علاقه به رژیم‌های غذایی گیاهی در حال افزایش است، با پیشتازی آسیایی-آمریکایی‌ها، به‌ویژه در میان نسل زد [متولدین ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲] و نسل هزاره [متولدین ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۶] (VegNews)

رستوران زنجیره‌ای پاپا جانز در بریتانیا پیتزای هاوایی گیاهی را با ژامبون وگان برای چالش "وگانئوری" [ژانویه وگان] معرفی می‌کند – برای اطلاعات بیشتر در مورد این چالش یک‌ماهه وگان، مراجعه کنید به veganuary.com (VegNews)

کلام متفکرانه روز: "نگه‌داشتن خشم مانند گرفتن یک ذغال داغ است با نیت پرتاب آن به سمت دیگری؛ این خودتان هستید که می‌سوزید." –شاکیامونی بودای ارجمند (وگان)